پروتوکل های شبکه

در دنیای تکنولوژی، تعداد زیادی از ارتباطات کاربران با دستگاه‌های مختلف و در زبان‌های مختلف وجود دارد. این ارتباطات شامل راه‌های زیادی هستند که داده‌ها را از طریق نرم افزارهای مختلفی که پیاده سازی می‌شوند، منتقل می‌کنند. بنابرایناگر استانداردهای ثابت وجود نداشته باشد که بر اساس آن شیوه ارتباط کاربر با داده ها و نحوه رفتار دستگاه‌ها با داده‌ها کنترل شود، برقراری ارتباط در سرتاسر جهان ممکن نخواهد بود. در ادامه در مورد مجموعه‌ای از قوانین استاندارد که همان پروتکل‌ها هستند، صحبت خواهیم کرد.

بله ما در مورد پروتکل‌ها صحبت می‌کنیم که مجموعه ای از قوانین هستند که به کنترل یک تکنولوژی خاص که برای برقراری ارتباط به کار می‌رود، کمک می‌کند. به عبارت دیگر می‌توان گفت که پروتکل‌ها زبان‌های دیجیتالی هستند که در قالب الگوریتم‌های شبکه اجرا می‌شوند. شبکه ها و پروتکل‌های شبکه مختلفی وجود دارند.

انواع پروتکل‌ها

انواع مختلفی از پروتکل‌ها وجود دارد که نقش مهمی در برقراری ارتباط دستگاه‌های مختلف از طریق شبکه دارند. این پروتکل‌ها عبارتند از:

1- TCP : پروتکل کنترل انتقال (Transmission Control Protocol)

2- IP : پروتکل اینترنت (Internet Protocol)

3- UDP : پروتکل دیتاگرام کاربر (User Datagram Protocol)

4- POP : پروتکل دفتر پست (Post office Protocol)

5- SMTP : پروتکل ساده انتقال پست الکترونیکی (Simple mail transport Protocol)

6- FTP : پروتکل انتقال فایل (File Transfer Protocol)

7- HTTP : پروتکل انتقال ابَرمتن (Hyper Text Transfer Protocol)

8- HTTPS : پروتکل انتقال ابَرمتن ایمن (Hyper Text Transfer Protocol Secure)

9- Telnet:  پروتکل اینترنت برای برقراری ارتباط با میزبان‌های راه دور و پردازش محلی داده‌ها

10- Gopher: پروتکلی برای در اختیار قرار گذاشتن اطلاعات با استفاده از سیستمی از منوها، صفحات یا اتصالاتی به Telnet

در ادامه توضیح مختصری برای هر یک از پروتکل‌ها ارائه خواهیم کرد.

پروتکل کنترل انتقال (TCP)

پروتکل ارتباطی معروفی است که برای ارتباط در سرتاسر شبکه استفاده می‌شود. این پروتکل پیام را به مجموعه‌ای از بسته‌ها که از منبع به مقصد ارسال می‌شوند، تقسیم می‌کند و در مقصد مجدداً آن را به هم متصل می‌کند.
پروتکل اینترنت (IP): پروتکل IP به عنوان پروتکل آدرس دهی طراحی شده است. این پروتکل اغلب با پروتکل TCP استفاده می‌شود. آدرس آی پی به مسیریابی بسته‌ها، از طریق گره های مختلف یک شبکه کمک می‌کند تا زمانی که به سیستم مقصد منتقل ‌شود. پروتکل TCP/IP مشهورترین پروتکل اتصال شبکه است.

پروتکل دیتاگرام کاربر (UDP)

پروتکل UDP یک پروتکل ارتباطی جایگزین برای پروتکل کنترل انتقال (TCP) است که عمدتاً برای ایجاد اتصال بین برنامه‌های مختلف، با تلرانس و تاخیر پایین استفاده می‌شود.

پروتکل دفتر پست (POP)

پروتکل POP3 برای دریافت ایمیل‌های ورودی طراحی شده است.

پروتکل ساده انتقال پست الکترونیکی (SMTP)

پروتکل SMTP برای ارسال و توزیع ایمیل های ارسالی طراحی شده است.

 

پروتکل انتقال فایل (FTP)

پروتکل FTP به کاربران اجازه می دهد تا فایل ها را از یک ماشین به به ماشین دیگر انتقال دهند. نوع فایل‌ها ممکن از نوع فایل‌های برنامه، چندرسانه‌ای، متنیف اسناد و ... باشد.

پروتکل انتقال ابَرمتن (HTTP)

پروتکل HTTP برای انتقال یک ابرمتن‌ بین دو یا چند سیستم طراحی شده است. تگ های HTML برای ایجاد لینک ها استفاده می‌شوند. این لینک‌ها ممکن است به هر شکلی مانند متن یا تصاویر باشند. HTTP مبتنی بر اصول Client-server طراحی شده است که اجازه می دهد یک سیستم مشتری برای ایجاد یک درخواست، یک ارتباط با ماشین سرور برقرار کند. سرور درخواست ایجاد شده توسط مشتری را تایید می‌کند و به آن پاسخ می‌دهد.

پروتکل انتقال ابَرمتن ایمن (HTTPS)

پروتکل HTTPS یک پروتکل استاندارد برای ایمن سازی ارتباط بین دو کامپیوتر در هنگام استفاده از مرورگر و یا محافظت از آن‌ها در برابر سایر داده های جمع آوری شده از سرور وب است. پروتکل HTTP برای انتقال داده ها بین مرورگر سرویس دهنده (درخواست) و وب سرور (پاسخ) در فرمت Hypertext استفاده می شود تفاوت پروتکل HTTPS با HTTP این است که انتقال داده‌ها در یک فرمت رمزگذاری شده انجام می‌شود. بنابراین می توان گفت که https مانع از این می‌شود که هکرها داده ها را در طول انتقال بسته‌ها، تحریف یا اصلاح کنند.

پروتکل Telnet

پروتکل Telnetمجموعه‌ای از قوانین طراحی شده برای اتصال یک سیستم با سیستم‌های دیگر است. در اینجا فرآیند اتصال ورود به سیستم از راه دور نامیده می‌شود. سیستمی که برای اتصال درخواست اتصال می‌دهد، کامپیوتر محلی است و سیستمی که اتصال را می‌پذیرد، کامپیوتر راه دور است.

پروتکل Gopher

پروتکل Gopher مجموعه ای از قوانینی است که برای جستجو، بازیابی و نمایش اسناد از سایت های ایزوله به کار می‌رود. این پروتکل نیز مبتنی بر اصل client/server است.